Czym są kontrakty forward?
Kontrakty forward są powszechnie stosowane w zarządzaniu ryzykiem – w celu zabezpieczenia pozycji handlowych, które mają zostać rozliczone w przyszłości. Należą do bezwarunkowych kontraktów terminowych. Z definicji – kontrakty forward obejmują zobowiązanie z jednej strony do kupna, z drugiej do sprzedaży określonej jakości i ilości składnika aktywów bazowych po z góry ustalonej cenie w ściśle określonym terminie.
Spis treści
Czym są kontrakty forward?
Kontrakt forward to indywidualna umowa między dwiema stronami biznesowymi. Umowa ta zobowiązuje kupującego do zapłaty a sprzedającego do dostarczenia składnika aktywów po ustalonej cenie w określonym czasie. Ponieważ forward stanowi transakcję bezwarunkową, jest wiążący dla obu stron i należy go zrealizować w terminie. Oznacza to, że żadna z dwóch umawiających się stron, ani kupujący, ani sprzedający, nie ma możliwości zmiany założeń kontaktu. Na pierwszy rzut oka widoczna jest znaczna zbieżność z kontraktami terminowymi future. Należy jednak podkreślić, iż kontrakty future są w dużej mierze ustandaryzowane, natomiast kontrakty forward są tworzone na indywidualne zamówienie. Warunki kontraktu są uzgadniane prywatnie między kupującym a sprzedającym i na ogół różnią się w zależności od umowy. Ponadto, w przeciwieństwie do kontraktów futures – forwady nie są przedmiotem obrotu giełdowego, funkcjonują pozagiełdowo (OTC) i indywidualnie.
Rynek kontraktów forward
Wielkość kontraktów forward na rynku jest trudna do oszacowania. Warunki tych umów znają tylko kupujący i sprzedający. Zakłada się jednak, że rynek jest pokaźny, ponieważ międzynarodowe firmy stosują kontrakty forward w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem walutowym i ryzykiem stóp procentowych. Przeciwdziałając niepewności rynkowej, instytucje finansowe stosują tego rodzaju instrumenty w celu zabezpieczenia swoich inwestycji, mając nadzieję na złagodzenie wszelkich negatywnych implikacji i ochronę portfeli przed zawirowaniami rynkowym.
Z czego składają się kontrakty forward?
Kontrakt forward jest pozagiełdowym instrumentem pochodnym składającym się z następujących elementów: kupujący, sprzedający, instrument bazowy, którego dotyczy transakcja (np. para walutowa, papier wartościowy, stopa procentowa, towary, metale szlachetne), kwota nominalna lub ilość oraz cena terminowa i termin wygaśnięcia kontraktu (rozliczenia).
Cechy kontraktów forward
Niewątpliwą zaletą kontraktów forward jest personalizacja. Ponieważ forward jest produktem finansowym, który jest przedmiotem obrotu pozagiełdowego, strony umowy mogą dostosować projekt do swoich indywidualnych potrzeb. Ponadto w przypadku tego rodzaju kontraktu cenę wykonania ustala się w taki sposób, że wartość kontraktu na początku transakcji wynosi zero. Oznacza to, że strony umowy zawierają transakcję bez konieczności uiszczania opłaty wstępnej. Cena, po której dwie umawiające się strony zawierają kontrakt forward, zależy między innymi od ich oczekiwań co do przyszłego rozwoju cen.
Oczywiście żadna ze stron nie może przewidzieć w jakim kierunku podążą ceny. W momencie rozliczenia kontraktu, gdy umowa wygasa, zarówno kupujący, jak i sprzedający mogą osiągnąć zysk lub ponieść stratę. Minusem jest również to, że kontraktów forward z reguły nie można odsprzedawać. Rzadko można znaleźć inwestora, który chciałby zawrzeć kontrakt w miejsce pierwotnego kupującego lub sprzedającego. Ponadto kontrakty forward wiążą się z ryzykiem połączonym z brakiem określonych zabezpieczeń typowych dla giełdy kontraktów terminowych czy izby rozliczeniowej. W tym przypadku nie ma żadnej instytucji nadzorującej przebieg zawierania transakcji oraz obrotu nimi. Umowę opiera się w głównej mierze na obopólnym zaufaniu. Jeśli jedna ze stron zawiedzie i nie będzie w stanie wywiązać się z umowy, druga strona umowy może ponieść poważne straty.
Kontrakty forward na rynku walutowym
Kontrakty forward powszechnie stosuje się w handlu walutami. Przede wszystkim wykorzystuje się je do zabezpieczania się przed ryzykiem walutowym. Forward w rozumieniu terminowej transakcji walutowej stanowi zobowiązanie stron (kupującej i sprzedającej) do wzajemnej wymiany dwóch walut, w konkretnym terminie w przyszłości. Kurs wymiany walut jest uzgadniany w chwili zawarcia umowy. Zależy od aktualnego kursu walutowego, różnicy stóp procentowych między walutami w parze, okresu jaki obejmuje transakcja. Po zawarciu nie zmienia się bez względu na zmiany rynkowe w czasie trwania kontraktu.
Kluczowe znaczenie przy zawieraniu kontraktu forward ma gwarancja kursu wymiany. Jest ona jest szczególnie istotna przy planowaniu działań inwestycyjnych na kolejne okresy. W tym kontekście kontrakt forward pozwala zabezpieczyć się przed stratą, która może powstać w wyniku niekorzystnych zmian kursów walutowych. Jednak z drugiej strony kupujący rezygnuje z zysku, który mógłby osiągnąć w przypadku, gdy ruch ceny waluty byłyby dla niego sprzyjający. Inwestorzy, którzy chcą zawrzeć kontrakt forward, zobowiązują się do zapewnienia na rachunku bankowym depozytu, który stanowi zabezpieczenie realizacji kontraktu. Zazwyczaj depozyt ten obejmuje nieznaczny procent kwoty transakcji.