Czym są kontrakty futures?

Kontrakty futures należą do grupy instrumentów inwestycyjnych, których wartość zależy od wartości aktywa, na którym się opierają. Na tzw. wartość bazową mogą się składać m.in.: akcje, obligacje skarbowe, waluty, ale także towary. Kontrakty futures standardowo dotyczą transakcji dostawy lub zakupu określonego instrumentu bazowego o ustalonej cenie i w uzgodnionym terminie w przyszłości. Nie wszystkie jednak przewidują fizyczną dostawę tego aktywa. Kontrakty futures obejmują umowę zarówno pod względem ilościowym (w oparciu o standaryzowaną ilość), jak i jakościowym. W niektórych przypadkach również z uwzględnieniem cech szczególnych danego aktywa finansowego. Uzgodniona z góry cena zakupu instrumentu bazowego zależy od tego, jak partnerzy biznesowi oceniają jej rozwój w przyszłości. Handel kontraktami futures opiera się na zmianach cen w obu kierunkach, czyli zarówno na wzroście, jak i spadku ceny instrumentu bazowego.

Jakie są rodzaje kontraktów futures?

W zależności od aktywa bazowego, kontrakty terminowe futures dzielą się na dwie kategorie: kontrakty finansowe i towarowe. Pierwsza grupa opiera się na aktywach bazowych takich jak: akcje, obligacje, waluty oraz stopy procentowe. Do drugiej grupy należą kontrakty terminowe oparte na towarach, takich jak: surowce mineralne oraz energetyczne. Dotyczy to gazu ziemnego, węgla kamiennego i brunatnego, ropy naftowej oraz produktów ropopochodnych, w szczególności nafty, oleju napędowego i benzyny. Ponadto metale: miedź, żelazo, cynk, aluminium oraz metale szlachetne, takie jak: złoto, srebro, platynowce oraz surowce ceramiczne i budowlane. W dużej części kontrakty futures opierają się na towarach rolnych i leśnych – na przykład na zbożach, np. pszenicy lub kukurydzy, na produktach mięsnych i pochodzenia zwierzęcego, a także na owocach i drewnie.

Kiedy wygasają kontrakty futures?

Do ostatecznego rozliczenia kontraktu terminowego dochodzi wtedy, gdy określona seria kontraktu futures wygasa. Standardowo giełda w zapisach kontraktu podaje obowiązujące dla danej umowy miesiące jej wygaśnięcia. Kontrakty futures w głównej mierze wygasają co kwartał, w trzeci piątek marca, czerwca, września oraz grudnia. W tych czterech dniach wygasają kontrakty futures na akcje i indeksy na światowych giełdach kontraktów terminowych. Ponadto, każdy trzeci piątek miesiąca jest tzw. małym dniem wygaśnięcia takiego kontraktu. W przypadku, gdy w tym terminie nie odbywa się sesja giełdowa, to wygaśnięcie kontraktu ma miejsce na sesji w ostatnim dniu handlowym, poprzedzającym trzeci piątek miesiąca. Należy podkreślić, że kontrakty terminowe typu futures można zarówno kupować, jak i sprzedawać w dowolnej chwili w trakcie sesji giełdowej. Inwestor nie jest zobligowany do trzymania kontraktów na rachunku aż do dnia wygaśnięcia.

Czym są kontrakty futures na rynku Forex?

Kontrakty futures na waluty – to umowa zawarta pomiędzy kupującym i sprzedającym, która zobowiązuje strony do dokonania sprzedaży lub kupna danej waluty w ustalonym terminie i po określonej cenie. Tak jak w przypadku innych rynków inwestycyjnych, kontrakty futures na rynku Forex są powszechnym instrumentem pochodnym używanym do zabezpieczania ryzyka. Futures stanowią istotną część strategii hedgingowej, mającej na celu zminimalizowanie zagrożenia związanego z niekorzystną zmianą kursów walut. Ostateczny kurs rozliczeniowy kontraktu ustala się w dniu wygaśnięcia kontraktu. Na stronie maklera podaje się dzień wygaśnięcia kontraktu, ostatni dzień obrotu i pierwszy dzień obrotu, wielkość jednostki transakcyjnej, dzienny kurs rozliczeniowy, ostateczna cena rozliczeniowa, a także wysokość depozytu zabezpieczającego wnoszonego przez inwestora (depozyt wstępny wpłacany w Domu Maklerskim oraz minimalny depozyt utrzymywany na rachunku).

Dzienny kurs rozliczeniowy kontraktu oznacza kurs zamknięcia kontraktów danej serii. W przypadku, gdy w czasie sesji nie określono kursu zamknięcia, stosuje się zasady określone w standardzie danego kontraktu. Dzienny kurs rozliczeniowy jest podawany po każdej sesji, zaczynając od dnia, w którym została zawarta pierwsza transakcja kontraktami danej serii.

Ciekawe i warte poznania

  • Pierwszy giełdowy kontrakt futures pochodzi z 1851 roku. W tym czasie został uzgodniony po raz pierwszy kontrakt terminowy na kukurydzę – jako instrument bazowy pomiędzy farmerem a firmą przemysłową. Miało to miejsce na Chicago Board of Trade (CBOT) – amerykańskiej giełdzie kontraktów terminowych założonej w 1848 roku. Celem obu partnerów biznesowych było zapewnienie obustronnie akceptowalnej ceny kukurydzy w przyszłości, a tym samym zabezpieczenie się przed wahaniami rynkowymi. Niektórzy twierdzą, że kontrakty futures istniały już w starożytności, ponad 2000 lat temu. Znane są także z czasów mniej odległych. Miedzy innymi w XVII-wiecznej Holandii zawierano umowy na cebulki tulipanów. Były wówczas towarem luksusowym, a cebulki kolekcjonowano w nadziei na zwiększenie ich wartości – jak biżuterię czy dzieła sztuki.
  • Wielki dzień wygaszania kontraktów futures jest znany również jako sabat czarownic. W tym dniu, czyli zawsze w trzeci piątek trzeciego kwartału miesiąca, kontrakty futures na akcje i indeksy wygasają na wszystkich giełdach kontraktów terminowych na całym świecie. Handlowcy giełdowi okazują wtedy zwiększoną nerwowość, z powodu potencjalnych spadków cenowych i dużej zmienności (zwłaszcza w ostatniej godzinie przed wygaśnięciem kontraktów). Powód – inwestorzy posiadający kontrakty futures mogą dokładnie oszacować swój zysk lub stratę dopiero wtedy, gdy kontrakty terminowe zostaną rozliczone.

Zobacz również