Dolar nowozelandzki (NZD)

Dolar nowozelandzki jest oficjalnym środkiem płatniczym Nowej Zelandii od 1967 roku. Powszechnie bywa określany mianem „kiwi”, odnoszącym się do nowozelandzkiego ptaka widniejącego na rewersie monety jednodolarowej.

Kurs dolara nowozelandzkiego na żywo

Poniżej prezentujemy Państwu kurs dolara nowozelandzkiego na żywo na wykresie. Wykres jest dostępny on-line, 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu.

Gdzie obowiązuje dolar nowozelandzki?

Dolar nowozelandzki obowiązuje nie tylko w Nowej Zelandii, ale także na terytoriach stowarzyszonych z tym państwem: Niue oraz Wyspach Cooka. Jest używany również na terytorium zależnym od Nowej Zelandii – Tokelau, w brytyjskiej kolonii Pitcairn oraz w dependencji Rossa, do której Nowa Zelandia rości sobie prawa. Niektóre monety okolicznościowe wybite dla Tokelau również noszą oznaczenie w języku lokalnym „Tala”.
Historia dolara nowozelandzkiego.

Za pierwszych osadników ostatnich z zasiedlonych wysp archipelagu Pacyfiku uznaje się Maorysów, którzy przybyli na owe terytoria około VIII-IX wieku. Spokojne życie tej ludności zostało przerwane w 1624 roku, kiedy to do wybrzeży Nowej Zelandii dobił holenderski żeglarz i badacz, Abel Tasman. W roku 1769-1774 James Cook, badając i opisując dwie największe wyspy Nowej Zelandii (Wyspę Północną i Wyspę Południową), zapoczątkował brytyjską kolonizację. Pierwszą założoną osadą było Wellington, które obecnie ma status stolicy kraju. W 6 lutego 1840 roku został podpisany tzw. traktat z Waitangi, który stanowił porozumienie Maorysów z Wielką Brytanią. Dotyczył honorowania własności ziem Maorysów i ustanowienia zwierzchnictwa Wielkiej Brytanii w Nowej Zelandii. Ludność plemienna stała się częścią Imperium Brytyjskiego. W1907 roku Nowa Zelandia uzyskała autonomię w wewnętrznych sprawach, a od roku 1931 całkowitą niezależność w prowadzeniu polityki, zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej.

Pierwszym oficjalnym środkiem płatniczym na terenie Nowej Zelandii był funt nowozelandzki. Ta waluta została utworzona na wzór funta brytyjskiego, podobnie jak w przypadku innego kraju z Antypodów – Australii. Jeden funt nowozelandzki dzielił się na 20 szylingów oraz 240 pensów. Nowozelandzki funt został wprowadzony w roku 1840, bezpośrednio po podpisaniu traktatu z Waitangi. Na początku lat 50–tych rozgorzała debata na temat konieczności wprowadzenia dziesiętnego systemu pieniężnego. Ostatecznie Nowa Zelandia wprowadziła system dziesiętny w 1967 roku na mocy „Ustawy o walucie dziesiętnej” (uchwalonej w 1964 roku ). Przyjęto wówczas dolara nowozelandzkiego w miejsce funta nowozelandzkiego, gdzie jeden dolar równy był pół funta. Ta pierwsza monetarna reforma pomogła w dużym stopniu zniwelować chaos i pieniężną anarchię. W kolejnych latach dolar nowozelandzki przechodził szereg zmian, a jego wartość określana była w stałym kursie wymiany z dolarem amerykańskim aż do marca 1985 roku, kiedy to ustanowiono swobodny, płynny kurs tej waluty.

Dolar nowozelandzki w pigułce

Dolar nowozelandzki, oznaczony jest w międzynarodowym standardzie ISO 4217 jako NZD (New Zeland dollar). Jeden dolar składa się ze 100 centów i jest często reprezentowany przez symbol $ lub NZ$, aby odróżnić go od innych walut opartych na dolarach. Obroty dolarem nowozelandzkim plasują tę walutę w pierwszej dziesiątce na rynku Forex. Jest on również jedną z głównych walut rezerwowych na świecie. Co ciekawe, aktywa denominowane w dolarach nowozelandzkich wchodzą w skład rezerw walutowych Narodowego Banku Polskiego. Bank Rezerw Nowej Zelandii – był pierwszym bankiem centralnym na świecie, który wprowadził w 1990 roku bezpośredni cel inflacyjny.

Aktualne monety i banknoty dolara nowozelandzkiego

Bank Rezerw Nowej Zelandii, jako bank centralny, jest odpowiedzialny za emisję monet i banknotów dolara nowozelandzkiego. Do początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia na wszystkich banknotach widniał wizerunek królowej Elżbiety II. Od 1992 roku na banknotach pojawiły się również postacie wybitnych obywateli Nowej Zelandii, takich jak: Edmund Hillary, Kate Sheppard, Apirana Ngata i Ernest Rutherford. Na odwrocie banknotów umieszczono także lokalne ptaki i rośliny, w tym ptaka kiwi, będącego narodowym symbolem Nowej Zelandii. To właśnie od niego wzięła się potoczna nazwa waluty – kiwi lub dolar kiwi, używana m.in. przez inwestorów handlujących tą walutą.

Dziś w obiegu funkcjonują banknoty o nominałach 5, 10, 20, 50 i 100. Jeśli chodzi o monety, występują aktualnie 1 i 2-dolarowe oraz 10, 20 i 50-centowe.
Od 1999 roku wytwarzane są polimerowe lub plastikowe wersje dolara nowozelandzkiego. Nowa kompozycja polimerowa zwiększyła poziom zabezpieczenia oraz trwałość banknotów, nawet czterokrotnie w porównaniu do tradycyjnych – lnianych lub papierowych. Banknoty polimerowe można wyprać w pralce bez uszkadzania ich. Od października 2015 roku dotychczasowe banknoty były sukcesywnie zastępowane nowymi, charakteryzującymi się mocniejszą kolorystyką, ulepszonymi zabezpieczeniami i integracją z językiem Maorysów.

Od czego zależy kurs dolara nowozelandzkiego?

Kurs dolara nowozelandzkiego uzależniony jest od kondycji światowych potęg gospodarczych – USA, Japonii, Australii oraz Chin. Zmiany ekonomiczne w jednym z nich, szybko wpływają na koniunkturę gospodarczą Nowej Zelandii. Kurs dolara nowozelandzkiego zwykle określany jest względem dolara amerykańskiego. Notowania pary NZD/USD są uzależnione od czynników, które zasadniczo wpływają na wartość waluty amerykańskiej. Z tego powodu różnica stóp procentowych między Bankiem Rezerw Nowej Zelandii a Rezerwą Federalną USA (FED) znacząco wpływa na wartość dolara nowozelandzkiego. Kiedy FED interweniuje w działania otwartego rynku, aby na przykład wzmocnić dolara amerykańskiego, wówczas wartość NZD spada.

Nowa Zelandia należy do krajów wysoko rozwiniętych gospodarczo. Najistotniejsze znaczenie w dochodzie narodowym ma sektor usług oraz rolnictwo. Ich kondycja w bezpośredni sposób przekłada się na kurs dolara nowozelandzkiego. Nowa Zelandia jest głównym światowym eksporterem wełny, masła, mięsa, ryb, nabiału, wina, owoców (kiwi, orzechy), a także drewna i aluminium. We wspieranie gospodarki w trakcie pandemii mocno zaangażował się centralny bank Nowej Zelandii. Działania te przyniosły wymierny efekt już w trzecim kwartale 2020 roku, kiedy to PKB doznał gwałtownego odbicia, notując wzrost w wysokości 14 proc (choć w przedziale rocznym gospodarka zanotowała spadek). Najszybciej wzrosła produkcja dóbr w przemyśle przetwórczym oraz dochody w sektorze usług (w szczególności restauracje, hotelarstwo i krajowy transport lotniczy). Trend ten został utrzymany w kolejnych kwartałach, choć nie w tak wysokim wymiarze.

Skutków lockdownu nie doświadczył nowozelandzki eksport, którego obroty od lat osiągają równowartość 38-40 mld dolarów rocznie. Na wysoką dynamikę eksportu korzystnie wpływa jego struktura towarowa. Ponad 55 proc. wartości eksportu stanowią produkty spożywcze, które na świecie nie zostały dotknięte ograniczeniami popytu. Dobrym wynikom nowozelandzkiej gospodarki sprzyja także relatywnie niski poziom stóp procentowych. Poza tym kraj ten ma wysokie obroty walutowe w porównaniu do PKB, ze względu na międzynarodowych inwestorów, poszukujących zysków w tym kraju. Nowa Zelandia gości wiele firm i banków będących własnością międzynarodowych korporacji. Zakłada się, że w ciągu najbliższych czterech lat, jeśli pandemia nie powróci, tempo wzrostu PKB Nowej Zelandii może przekroczyć trzy procenty, co można uznać, w obecnej geopolitycznej sytuacji, za optymistyczny wynik. Wskutek widocznej poprawy koniunktury w gospodarce Nowej Zelandii i dobrych perspektyw wzrostu, dolar nowozelandzki zyskuje na wartości.

Dolar nowozelandzki – ciekawostki

• Na dolarze nowozelandzkim widnieją napisy w języku maoryskim, rdzennych mieszkańców wysp. Tego języka używa około 60 000 osób. Maorysi określają swoją krajową walutę jako: „Tāra o Aotearoa”.
• Wyspy Cooka oprócz dolara nowozelandzkiego, posiadają również własny pieniądz (wymienialny na NZD w stosunku 1:1). Lokalna moneta dwudolarowa odznacza się unikatowym trójkątnym kształtem.
• Nowy pięciodolarowy banknot z himalaistą Edmundem Hillarym, w 2015 r. otrzymał prestiżową nagrodę dla najlepiej zaprojektowanego banknotu.
• Działalność Kate Sheppard, która doprowadziła do przyznania kobietom prawa wyborczego w Nowej Zelandii w 1893 roku, upamiętniono na dziesięciodolarowym banknocie.
• Szósta seria banknotów nowozelandzkich jest jedną z najrzadziej podrabianych na świecie, co zawdzięcza doskonale przemyślanym zabezpieczeniom.
• Zanim nowa seria monet została wprowadzona w lipcu 2006 r., monety nowozelandzkie należały do największych na świecie. Moneta 50-centowa o średnicy ponad trzech centymetrów była nie tylko nieporęczna, ale także stosunkowo droga w produkcji, dlatego postanowiono ją przeprojektować.
• Szczególną cechą dolara nowozelandzkiego jest uderzająco kolorowy wzór pięciu banknotów, np. banknot 10-dolarowy jest intensywnie jasnoniebieski, a banknot 20-dolarowy jest cały zielony.