Euro (EUR)

Wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej stanowią cześć Unii Gospodarczej i Walutowej oraz dostosowują politykę gospodarczą swoich krajów do unijnych celów gospodarczych. Niektóre państwa poszły o krok dalej, zamieniając waluty narodowe na wspólną walutę – euro. Kraje te tworzą obszar walutowy euro, zwany również strefą euro. Euro pozostaje najbardziej czytelnym wyrazem integracji europejskiej. Każdego dnia korzysta z niego 341 milionów osób, co czyni euro drugą najczęściej używaną walutą w globalnych transakcjach finansowych. Aż 40 % światowych płatności jest przetwarzanych w euro, nie biorąc po uwagę płatności denominowanych w tej walucie na jednolitym rynku europejskim. Warto podkreślić, że euro stanowi również bardzo atrakcyjną walutą rezerwową. Obecnie około 23% światowych rezerw walutowych jest utrzymywanych w tej walucie. Poza tym dla tych, którzy podróżują po różnych krajach UE lub dokonują zakupów w Internecie w całej strefie euro, zalety wspólnej waluty są oczywiste.

Kurs euro na żywo

Poniżej prezentujemy Państwu kurs euro na żywo na wykresie. Wykres jest dostępny on-line, 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu.

Droga do wspólnej waluty

Wprowadzony w 1979 roku Europejski System Walutowy miał na celu zachowanie stabilności międzynarodowego systemu monetarnego. W praktyce oznaczało to utrzymywanie wahań kursów walut w wąskim zakresie. To rozwiązanie umożliwiło bezprecedensową koordynację polityki pieniężnej pomiędzy uczestniczącymi krajami. Ponad dekadę później europejscy prezesi banków centralnych przedstawili tzw. Raport Delorsa, w którym zaproponowano trzyetapowy okres przygotowawczy do unii gospodarczej i walutowej oraz strefy euro. Projekt ten zakładał w szczególności koordynację polityki gospodarczej i finansowej państw członkowskich, wspólną politykę monetarną, a także wspólną walutę – euro. W grudniu 1991 roku na Radzie Europejskiej w Maastricht został podpisany traktat zawierający postanowienia niezbędne do utworzenia unii walutowej.

1 stycznia 1999 roku, po ponad siedmiu latach przygotowań, euro zostało oficjalnie wprowadzone. W pierwszym okresie (3 lata) walutę używano wyłącznie do rozliczeń oraz płatności elektronicznych. W drugim etapie, czyli 1 stycznia 2002 roku zostały wprowadzone monety i banknoty euro i w konsekwencji 12 krajów członkowskich UE doświadczyło największej wymiany pieniędzy w historii.

Banknoty i monety

Termin „euro” został wybrany w 1995 roku na posiedzeniu Rady Europejskiej w Madrycie. Znak euro „€” jest inspirowany grecką literą epsilon (Є). Oznacza również pierwszą literę słowa „Europa”, z dwiema równoległymi liniami biegnącymi przez symbol oznaczającymi stabilność. Od 2002 roku banknoty euro są produkowane wspólnie przez krajowe banki centralne strefy euro. Każdy krajowy bank centralny przejmuje część całkowitej rocznej produkcji niektórych nominałów. Za bicie monet euro odpowiadają rządy krajów strefy euro. I chociaż banknoty i monety euro w każdym kraju różnią się wzorem, są prawnym środkiem płatniczym w całej strefie euro.

Kiedy w 1999 roku euro wprowadzono w formie waluty rozliczeniowej, 11 z ówczesnych 15 krajów członkowskich przystąpiło do strefy euro. W grupie tej znalazły się państwa: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Niemcy, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Holandia, Portugalia. Następnie do strefy dołączyły: Grecja w 2001 r., Słowenia w 2007 r., Cypr i Malta w 2008 r., Słowacja w 2009 r., Estonia w 2011 r., Łotwa w 2014 r. i Litwa w 2015 r. Obecnie do strefy euro należy 19 państw członkowskich UE. Dania, po wejściu do UE skorzystała z odstępstwa zapisanego w protokołach dołączonych do traktatu i zachowała swoją poprzednią walutę. Kraj ten może w dowolnej chwili przystąpić do strefy euro.

W grupie państw, które nie przyjęły jeszcze euro, lecz uzyskają taką możliwość po spełnieniu niezbędnych warunków, znajdują się: Bułgaria, Chorwacja, Republika Czeska, Węgry, Polska, Rumunia oraz Szwecja. Komisja Europejska i Europejski Bank Centralny wspólnie decydują o tym, czy kandydaci do strefy euro spełniają warunki przyjęcia euro.

Niektóre kraje, między innymi: Andora, Monako, San Marino, Watykan, Czarnogóra oraz terytoria zależne Martyniki, Gujany Francuskiej, Gwadelupy, Saint-Martin, pomimo iż nie są członkami UE, używają euro jako swojej oficjalnej waluty w oparciu o specjalne umowy walutowe z UE. Państwa te posiadają prawo do emitowania własnych monet euro, w ustalonych limitach ilościowych.

Zarządzanie strefą

Wybór wspólnej waluty euro pociąga za sobą zacieśnienie współpracy gospodarczej oraz skoordynowane działań zwłaszcza w obszarze polityki monetarnej. Administrowanie walutą euro, wpływające na rozwój sytuacji gospodarczej oraz utrzymanie cen na poziomie (uznawanym za odpowiedni ), pozostaje w rękach niezależnego Eurosystemu. W jego skład wchodzą: Europejski Bank Centralny z siedzibą we Frankfurcie oraz krajowe banki centralne państw członkowskich. Europejski Bank Centralny dąży przede wszystkim do utrzymania stabilności cen, a także zachowania siły nabywczej wspólnej waluty. Rada Prezesów koordynuje politykę pieniężną dla całej strefy euro, a polityka gospodarcza w strefie euro pozostaje w zarządzaniu państw członkowskich. Koordynację tych działań zapewniają liczne struktury i instrumenty, w tym pakt stabilności i wzrostu (SGP), który obejmuje uzgodnienia dotyczące dyscypliny fiskalnej.

Zalety waluty euro

Euro oferuje liczne korzyści obywatelom, przedsiębiorstwom i gospodarkom krajów strefy euro. Obejmują one w szczególności: wyższą stabilność gospodarczą, podwyższenie wydajności rynku finansowego, łatwiejsze porównywanie cen pomiędzy poszczególnymi krajami, utrzymywanie cen na stabilnym poziomie, ułatwienia w handlu zagranicznym, efektywniejsze i bezpieczniejsze prowadzenie działalności gospodarczej oraz inwestowanie. Właściwe zarządzanie strefą euro zapewnia również stabilność gospodarczą i zwiększa jej odporność na tzw. zewnętrzne wstrząsy gospodarcze. Stabilizuje nagłe zmiany gospodarcze, które mogą wystąpić poza strefą euro i zakłócić gospodarki krajowe, tj.: globalne wzrosty cen ropy lub zawirowania na światowych rynkach walutowych. Ze względu na wielkość i siłę gospodarczą strefy euro czynniki zewnętrzne można lepiej amortyzować. Powszechne stosowanie wspólnej waluty inicjuje także nowe możliwości w gospodarce światowej. Wspólna waluta sprawia, że strefa euro jest atrakcyjna dla struktur gospodarczych, społecznych i politycznych w wymiarze globalnym. Głównie za sprawą promocji handlu i inwestycji.

Czynniki wpływające na kurs euro

Do najważniejszych czynników kształtujących kurs euro należy podaż i popyt. Bank centralny określa podaż waluty poprzez ustalenie głównej stopy procentowej. W konsekwencji pośrednio ustala podaż pieniądza. W strefie euro działania te pozostają w kompetencji Europejskiego Banku Centralnego (EBC). Oznacza to, że jeśli EBC zwiększa podaż, wówczas wartość euro ma tendencję do spadania w porównaniu z innymi walutami. Popyt na walutę w dużej mierze zależy od popytu na towary ze strefy euro. Jeśli wzrasta zapotrzebowanie na euro, to wzrasta jego kurs. W rzeczywistości jednak kursy walut reagują jeszcze przed zmianą popytu na towary, ponieważ na rynku walutowym zmiana oczekiwań może spowodować zmianę kursu.

Wysokość stóp procentowych jest jednym z najważniejszych czynników decydujących o kursach walut. Ich zmiany przekładają się bezpośrednio na notowania euro. Poziom stóp procentowych jest ściśle powiązany ze wskaźnikami gospodarczymi, ponieważ zależy m.in. od kształtowania się inflacji lub deflacji. Elementy te determinują rozwój gospodarczy kraju i tym samym wpływają na wzrost lub spadek tempa wzrostu PKB. Im wyższe jest PKB w krajach członkowskich, tym waluta jest bardziej atrakcyjna dla inwestorów. Paradoksalnie jednak wzrost PKB w dłuższej perspektywie może prowadzić do obniżenia kursu euro.

Zwiększony import pociąga za sobą wzrost podaży na globalnym rynku, wskutek czego notowania euro spadają. EBC dąży do utrzymywania rocznej stopy inflacji na poziomie 2 procent, ponieważ stymuluje to gospodarkę. Jednak wzrost cen o ponad dwa procent może mieć negatywny wpływ. Jeśli ceny rosną zbyt szybko, a pieniądze zbyt szybko tracą na wartości, siła nabywcza pieniądza maleje. Scenariusz deflacji również nie jest pozbawiony ryzyka. W tym przypadku ceny spadają, więc siła nabywcza pieniądza wzrasta. W konsekwencji jednak deflacja prowadzi do mniejszych inwestycji, ponieważ transakcje nie stwarzają już takich perspektyw zysku.

Kolejnymi elementami wpływającymi na kurs euro są wydarzenia polityczne i społeczne w krajach członkowskich. Negatywne wiadomości mogą spowodować, że zainteresowanie inwestorów euro może zmaleć. I na odwrót, pozytywne wydarzenia mogą przełożyć się na wzrost kursu. Wpływ sytuacji politycznej i społecznej na rynek walutowy jest najbardziej labilnym determinantem. Raz jest większy, innym razem słabnie, na rzecz różnorodnych czynników.