Insider trading – co to takiego?
Insider trading to zlecenia kupna bądź sprzedaży papierów wartościowych, które notowane są na rynku giełdowym, przeprowadzane przez ludzi mających dostęp do informacji poufnych dotyczących konkretnego instrumentu finansowego. Takie działanie stawia ich w uprzywilejowanej sytuacji w stosunku do innych inwestorów bądź traderów. Dzięki poufnym informacjom można osiągnąć prywatny zysk, co jest nieuczciwą praktyką na rynku finansowym. W wielu krajach takie działanie jest zabronione, a nawet karane.
Spis treści
Insider trading – podstawowe informacje
Insider trading jest nielegalną praktyką. Polega ona na otrzymaniu korzyści płynących z wykorzystania poufnych informacji o spółce, niedostępnych dla innych inwestorów. Celem takiego działania jest osiągnięcie korzyści finansowej na rynku kapitałowym. Człowiek dopuszczający się tej praktyki jest przeważnie związany z konkretną spółką jako jej dyrektor, członek zarządu, a nawet pracownik. Mowa tutaj też o innych osobach posiadających poufne informacje na temat spółki.
Insider trading pojawia się wtedy, kiedy ktoś wykorzystuje poufną informację, która może mieć wpływ na wartość akcji konkretnej spółki, do podejmowania decyzji inwestycyjnych w celu uzyskania korzyści majątkowej. Jest to niestety powszechna praktyka, którą w niektórych krajach kara się. Przykładowo, jeśli osoba mająca informacje o nadchodzącej pozytywnej lub negatywnej wiadomości dotyczącej spółki bądź kupująca czy sprzedająca akcje na podstawie tychże danych przed podaniem ich do publicznej informacji, stosuje właśnie insider trading. To nielegalna praktyka w większości jurysdykcji, w tym w Stanach Zjednoczonych, Unii Europejskiej i praktycznie na całym świecie. Walka z nią ma na celu ochronę uczciwości rynku kapitałowego, zapewnienie równego dostępu do informacji inwestorom i nie tylko. Do tego dolicza się też zapobieganie nadużyciom i manipulacjom. Warto zaznaczyć, że osoby złapane na popełnianiu insider tradingu mogą być poddane ściganiu prawnemu i pociągnięte do odpowiedzialności karnej. Mogą także ponieść konsekwencje finansowe, np. grzywnę czy utratę zysków.
Insider trading – dlaczego to nielegalna praktyka?
Okazuje się, że priorytetem dla urzędów kontrolujących rynki finansowe jest to, żeby wszyscy inwestorzy i traderzy działali na równych zasadach. Insider trading to praktyka, która to wyklucza. Celem jest unikanie tego działania i posługiwanie się publicznie dostępnymi informacjami przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, co jest uczciwym postępowaniem. Ta nielegalna praktyka narusza zasadę równego dostępu do informacji na rynku kapitałowym i jest szkodliwa dla uczciwości rynku. Co więcej, powoduje nierówności i utrudnia uczciwe działanie inwestorów, którzy nie mają dostępu do tych samych poufnych informacji. Z tego powodu coraz więcej rządów walczy z insider tradingiem. Ich celem jest zapewnienie uczciwych działań na rynkach finansowych.
Zapobieganie insider tradinngowi
Żeby zapobiegać praktyce insider trading, bardzo dużo jurysdykcji zaimplementowało przepisy oraz regulacje nakładające obowiązki na osoby związane z daną spółką. Działanie to doprowadziło też do tego, że zostały wprowadzone ograniczenia dotyczące handlu akcjami przez osoby wewnątrzspółkowe w okresach, kiedy mają dostęp do ważnych, niepublicznych informacji. Rządy zdecydowały się też na inne działania. Okazuje się, że istnieje rola organów regulacyjnych i nadzorczych, np. Komisji Papierów Wartościowych i Giełd w Stanach Zjednoczonych, które monitorują i ścigają przypadki naruszeń związanych właśnie z insider tradingiem. Organy te przeprowadzają dochodzenia, a ponadto sprawdzają transakcje i egzekwują przepisy, które mają na celu zwalczanie nieuczciwych praktyk na rynku.
W ostatnich czasach zaimplementowano bardziej rygorystyczne przepisy i zaostrzono sankcje dla ludzi, którzy dopuszczali się takiej nielegalnej praktyki, czyli insider tradingu. Co ciekawe, zostały zastosowane zaawansowane technologie analityczne, które umożliwiają wykrywanie podejrzanych wzorców i nieprawidłowości, co przyczyniło się do skuteczniejszego zwalczania tego działania. Także w Polsce odpowiednie organy dokładają starań do tego, żeby wykluczyć nieuczciwe praktyki na rynkach finansowych. Celem jest zapewnienie wszystkim inwestorom i traderom równych szans.
Insider trading – podsumowanie
Nie każdy wie o tym, że nie wszystkie informacje traktowane są za poufne, jeśli mowa o stosowaniu insider tradingu. Nie wlicza się w to te, które są ogólnie dostępne i mogą być rozsądnie oceniane przez każdego inwestora. W takim przypadku nie podlegają one zakazowi. Bardzo dużo inwestorów z całego świata, także z Polski, polega na analizie publicznie dostępnych danych, wynikach finansowych, prognozach i informacjach o rynku, aby podejmować decyzje inwestycyjne. Insider trading to nielegalna praktyka i narusza ona zasady uczciwości i równości na rynku kapitałowym. Dlatego wiele państw wprowadziło różnego rodzaju regulacje. Dzięki nim insider trading stał się mniej powszechnym problemem.